ویتیلیگو (Vitiligo) یک اختلال رنگدانهای اکتسابی است که با از دست رفتن ملانوسیتها (Melanocytes) شناخته میشود. ویتیلیگو میتواند در هر زمانی از تولد تا بزرگسالی ظاهر شود، اما اکثر بیماران قبل از دهه سوم زندگی خود به این بیماری مبتلا میشوند. سابقه خانوادگی ویتیلیگو در ۳۰٪ تا ۴۰٪ موارد مشاهده میشود. بروز این بیماری در نوزادی نادر است و ویتیلیگوی مادرزادی که در زمان تولد ظاهر میشود حتی نادرتر است.
بروز ویتیلیگو
ویتیلیگو معمولاً به صورت لکههای سفید پوست در الگوهای خاصی ظاهر میشود که میتواند در هر نقطهای از بدن رخ دهد، اما بیشتر به صورت متقارن در نواحیای که به طور مکرر دچار ضربه میشوند، از جمله صورت، قسمت بالای قفسه سینه، دستها، آرنجها، زانوها، زیر بغل و ناحیه پرینه، دیده میشود.
علل و پیشرفت ویتیلیگو
به دلیل نادر بودن این وضعیت و کمبود دادهها، علل و پیشرفت ویتیلیگو ناشناخته است. فرضیات مختلفی در ادبیات پزشکی وجود دارد که شامل فرآیندهای خودایمنی، ژنتیکی، عصبی، خودسمی (Autocytotoxic)، یا متابولیک میشود. اعتقاد بر این است که عوامل محیطی ممکن است در پاتوژنز (Pathogenesis) افراد ژنتیکی مستعد نقش داشته باشند. مطالعات ژنتیکی ژنهای کاندیدایی مانند PTPN22 را نشان دادهاند. به نظر میرسد HLA در پاتوژنز ویتیلیگو نقش دارد. مطالعات همچنین نشان دادهاند که XBP1، FOXP3، و TSLP میتوانند با ویتیلیگو مرتبط باشند.
بروز در سنین مختلف
اطلاعات کمی در مورد علت بروز ویتیلیگو در سنین مختلف و عوامل مؤثر در توسعه زودهنگام ضایعات وجود دارد. تصور میشود که حمله ایمنی ممکن است در افراد ژنتیکی مستعد در رحم آغاز شود و تنها تحت تأثیر سایر عوامل اپیدمیولوژیک به صورت بالینی ظاهر شود.
ویتیلیگوی مادرزادی
ویتیلیگوی مادرزادی که در زمان تولد ظاهر میشود، کمتر از ۱۰ بار در ادبیات پزشکی گزارش شده است. یک مورد از یک پسر دو ماهه که از زمان تولد به ویتیلیگو مبتلا بود و از والدینی مبتلا به HIV متولد شده بود که به مدت چند سال تحت درمان ضدویروسی (Antiretroviral Therapy) بودند، گزارش شده است. ویتیلیگوی سگمنتال در یک پسر یک ساله با پسوریازیس (Psoriasis) عمومی نوزادی پس از سه هفته درمان با آسیترتین (Acitretin) گزارش شده است که با تغییر به سکوکینوماب (Secukinumab) مجدداً رنگدانهها بازگشت. ویتیلیگوی نوزادی در یک پسر پنج ماهه با اختلال ایمنی، پلیغددی (Polyendocrinopathy)، انتروپاتی (Enteropathy)، وابسته به کروموزوم X (IPEX) با آلوپسی (Alopecia) و اسهال مزمن گزارش شده است.
ارتباط با بیماریهای خودایمنی
ویتیلیگو با همزمانی بیماریهای خودایمنی مانند دیابت ملیتوس نوع ۱، کمخونی پرنیشیوز (Pernicious Anemia)، بیماری تیروئید خودایمنی، بیماریهای التهابی روده، بیماری آدیسون (Addison's Disease)، آلوپسی آرهآتا (Alopecia Areata)، پسوریازیس، بیماری سلیاک، آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوس سیستمیک (Systemic Lupus Erythematosus)، سندرم شوگرن (Sjögren's Syndrome)، و میاستنی گراویس (Myasthenia Gravis) مرتبط است. تعدادی از لوکوسهای حساسیت که در ویتیلیگو دیده میشوند با این شرایط مشترک هستند.